Aktualności
06-11-2009Lasy Państwowe odpierają zarzuty NIK
W 2008 roku Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrolę wykorzystania środków finansowych funduszu leśnego w LP.
Mimo, że żadna z 24 kontrolowanych jednostek LP nie otrzymała oceny negatywnej, w zbiorczej informacji pokontrolnej ocena gospodarowania środkami funduszu leśnego jest dla LP negatywna. Zdaniem Mariana Pigana - Dyrektora Generalnego LP sformułowania zawarte w protokole pokontrolnym NIK „są niesprawiedliwe i krzywdzące dla Lasów Państwowych”.
Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła w 2008 r. w Lasach Państwowych kontrolę, dotyczącą wykorzystania środków finansowych funduszu leśnego za okres od 2005 r. do końca I kwartału 2008 r. Czynności kontrolne prowadzono w 24 jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych, tj. Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, 7 regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych, 11 nadleśnictwach, 5 zakładach LP o zasięgu krajowym. NIK oceniła pozytywnie działalność wszystkich ww. jednostek w zakresie gospodarowania środkami funduszu leśnego. Żadna jednostka nie otrzymała oceny negatywnej. Mimo to w zbiorczej informacji pokontrolnej ocena gospodarowania środkami funduszu leśnego jest dla LP negatywna.
Zastrzeżenia NIK dotyczyły:
1. Nieprawidłowo wykorzystanych (w latach 2005-08) 96 mln zł, tj. 4,4% wydatków funduszu leśnego, z czego 56,5 mln zł stanowiły niezgodne z prawem dopłaty do nadleśnictw z tytułu wyrównania niedoborów powstających przy realizacji zadań gospodarki leśnej.
Dyrektor Generalny LP Marian Pigan nie zgodził się z tym zarzutem, ponieważ ustawa o lasach Dyrektorowi Generalnemu LP daje prawo wyrównywania niedoborów środków finansowych w nadleśnictwach i regionalnych dyrekcjach LP, wynikających ze zróżnicowanych warunków gospodarki leśnej (art. 33 ustawy o lasach). Należy zaznaczyć, że niedobór środków może m. in. wiązać z niedoborem bieżącym, wynikającym z niekorzystnego kształtowania się wskaźnika płynności finansowej. Dlatego też, nie ma żadnych przeszkód prawnych, aby środki funduszu leśnego były wykorzystywane do wyrównywania niedoborów środków pieniężnych w nadleśnictwach, związanych z bieżącymi warunkami wykonywania zadań w zakresie gospodarki leśnej. Takie działanie pozwala na uniknięcie konieczności zaciągania kredytów (jest więc przejawem gospodarności).
W związku z powyższym Dyrektor Generalny LP nie zgodził się z argumentem, że przekazanie dopłat nadleśnictwom wykazującym zysk na działalności gospodarczej i administracyjnej było działaniem nielegalnym. Zysk w danym roku nie może być miernikiem braku lub nadwyżek środków finansowych. Przejściowe niedobory środków finansowych mogą wystąpić ze względu na niedopasowanie w czasie wpływów i wydatków w ramach prowadzonej działalności, która jest jednak rentowna. A zupełnie inaczej należy traktować sytuację, gdy niezbędne jest poniesienie nakładów inwestycyjnych, które pozwolą na osiągnięcie większych wpływów w przyszłości. W jednostce takiej ujemne przepływy pieniężne netto mogą występować również wtedy, gdy osiągany jest dodatni wynik finansowy.
2. Niepełnego i malejącego wykorzystania środków funduszu leśnego, będącego corocznie w dyspozycji Dyrektora Generalnego LP – od 76% w 2005 r. do 61% w 2007 r. Niepełne i malejące wykorzystanie środków funduszu leśnego było działaniem celowym LP, związanym z zabezpieczeniem środków finansowych na czas dekoniunktury gospodarczej. Mając na uwadze sytuację gospodarczą w 2009 r., działanie to okazało się bardzo korzystne dla LP – utrzymano płynność finansową.
3. Nieprawidłowego wydatkowania pieniędzy na adaptację i utrzymanie osiedla Eko - Sękocin.
Zarzut ten dotyczy kosztów adaptacji na siedzibę Dyrekcji Generalnej LP (w okresie do 2008 r.). Wobec decyzji o nie przenoszeniu siedziby Dyrekcji Generalnej obecne kierownictwo podjęło próbę wydzierżawienia i sprzedania niedokończonej inwestycji. Starania te niestety nie powiodły się. Wobec powyższego podjęto decyzję o dokończeniu inwestycji. Aktualnie na terenie Eko–Sękocina (od maja 2009 r.) swoją siedzibę ma Zakład Informatyki Lasów Państwowych, a część budynków jest dzierżawiona przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej. Od drugiej połowy 2009 r. osiedle Eko-Sękocin zaczęło przynosić dochody. Zgodnie z zaleceniem NIK środki finansowe wydane z funduszu leśnego na adaptację i utrzymanie Eko-Sękocina wrócą do funduszu do końca br.
4. Wydatków poniesionych na zakup upominków firmowych i gadżetów. W związku z prowadzoną działalnością edukacyjną, LP zakupują upominki firmowe i gadżety (tj. książki, albumy, płyty, długopisy, etc.), które są przeznaczane na cele organizowanych konkursów, pikników, wystaw (wszystkie tego typu przedsięwzięcia mają charakter ekologiczny, promujący polskie lasy). Zakupy te były dokonywane na rzecz reprezentacji i promocji LP jako całej organizacji.
5. Sfinansowania przez LP w 2007 r., w ramach porozumienia z Ministrem Środowiska z Dyrektorem Generalnym LP, usługi restauracyjnej w kwocie 430 tys. zł w trakcie „V Konferencji Ministerialnego Procesu Ochrony Lasów w Europie”.
Organizowana w Warszawie „V Konferencja Ministerialnego Procesu Ochrony Lasów w Europie” była najważniejszym wydarzeniem w dziedzinie leśnictwa w kraju w 2007 roku. Polska była gospodarzem konferencji i kończyła 4-letnią kadencję przewodniczenia procesowi. Ministerialny Proces Ochrony Lasów w Europie określany jest jako forma dialogu politycznego służącego wspólnym działaniom na rzecz ochrony lasów w Europie oraz promocji trwale zrównoważonej gospodarki leśnej. W forum tym biorą udział 44 państwa europejskie oraz Komisja Europejska. W przygotowaniu konferencji stronę rządową reprezentował minister środowiska. Dyrektor Centrum Informacyjnego Lasów Państwowych podpisał 18 maja 2007 r. z Ministerstwem Środowiska porozumienie w sprawie zasad współpracy mając na względzie promocję polskiego modelu leśnictwa wśród uczestników konferencji, tj. ministrów właściwych do spraw leśnictwa lub środowiska, wyższych urzędników tych resortów, naukowców, ekspertów, przedstawicieli pozarządowych organizacji ekologicznych, dziennikarzy krajowych i zagranicznych. Podczas kolacji galowej przewidziano przemówienie Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych oraz prezentację multimedialną na temat działań rozwojowych realizowanych w Lasach Państwowych. Towarzyszyły temu postery z prezentacjami osiągnięć Lasów Państwowych, występ Zespołu Sygnalistów oraz „leśna” sceneria w postaci dekoracji sali sadzonkami głównych gatunków lasotwórczych polskich lasów.
Na roll-upach przedstawiono:
- retencję w Lasach Państwowych,
- proces inwentaryzacji przyrodniczej ukazujący zróżnicowanie biologiczne polskich ekosystemów leśnych, w tym liczbę
i rozmieszczenie gatunków charakterystycznych dla sieci Natura 2000,
- działania Lasów Państwowych na rzecz zwiększenia absorpcji dwutlenku węgla przez ekosystemy leśne,
- schemat funkcjonowania portalu leśno-drzewnego, jako narzędzia handlu drewnem, zapewniającego racjonalny poziom pozyskania drewna oraz transparentość sprzedaży surowca drzewnego,
- ogólne dane o Lasach Państwowych.
W trakcie kolacji wyświetlano również filmy promocyjne i edukacyjne zrealizowane przez Leśne Studio Filmowe Ośrodka Rozwojowo-Wdrożeniowego Lasów Państwowych w Bedoniu.
Zdaniem Mariana Pigana - Dyrektora Generalnego LP sformułowania zawarte w protokole pokontrolnym NIK „są niesprawiedliwe i krzywdzące dla Lasów Państwowych”. Podobną opinię wyraziło również Ministerstwo Środowiska w swoim wystąpieniu pokontrolnym do NIK.
Po otrzymaniu wyników kontroli NIK, Dyrekcja Generalna LP zleciła prof. Gertrudzie Świderskiej przeprowadzenie ekspertyzy, w zakresie wykorzystywania środków funduszu leśnego na wyrównywanie niedoborów powstających przy realizacji zadań gospodarki leśnej. Wyniki ekspertyzy prof. Świderskiej są pozytywne dla LP. Wg prof. Świderskiej „wobec braku precyzyjnych przepisów należy uznać dotychczasowe działania podjęte w tej kwestii przez Dyrektora Generalnego za prawidłowe”.
Obecnie na szczeblu LP prowadzone są prace mające na celu doprecyzowanie zasad funkcjonowania funduszu leśnego tj.:
* zmniejszenie narzutu z 14% w 2008 r. do 12% w 2009 r. i do 10% w 2010 r., uporządkowanie wydatków funduszu leśnego (zgodnie z ustawą o lasach i rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia gospodarki finansowej w PGL LP),
* ustalenie jednolitego sytemu określania dopłat z funduszu leśnego,
* określenia wielkości dopłat z funduszu leśnego z uwzględnieniem dochodów ubocznych,
* realizacja wspólnych przedsięwzięć w LP będzie odbywać się w ramach zatwierdzonych programów operacyjnych.
Anna Malinowska
Rzecznik prasowy Lasów Państwowych